۱۳۸۷/۱۰/۰۶

سوگند۔ آزمانک: ولید گربنی

دومی بھر و گڈی بھر
داکٹرا نرس سوج دات کہ رھولءَ ھر دو کلاکا چہ دردان آرام دیگءِ سیچنے بہ جنت۔ نرسا ھمے سوج رندگری کت۔ دومی بامگاھا أنگت فجرءِ بانک نہ بیتگ أت کہ رھول گون وتی نازرکین اُمیدان دنیا یلہ کت۔ شھسوار وتی سر و گوشان جت و گیریئت۔
نرسےءَ شھرءِ إمامء جمعہ کہ سرکارءِ نندارینتگین درامد و شیعہ ملایے أت، ٹلفن جت۔ دیر نہ گوَست کہ ملاءَ وتا رسینت۔ بنگالی داکٹرءِ ڈولا بلوچی بَلد أت۔ پہ شھسوارءِ سھڑینگا گشت ئی "مرگ و زند پھک خداءِ دستا أنت۔ ھر وھد لوٹیت دات، ھر وھد لوٹیت بارت۔ ألبت پہ تو نیک بختی إنت! قیامتءِ روچا إے طفلین چک جنـّتءَ روگا پیسر گرّ بندیت کہ أبید چہ وتی مات و پتا نہ رؤت۔۔۔"
ملاّ ءَ چیزے دمان پہ سھڑینگ، تسلاّ و دعاءِ لوٹگا گون شھسوار گوازینت۔ رندترا گشت ئی "بیا روین، إیشیا گڈی منزلءَ سر کنین۔ پرچا خداءِ حکم إنت کہ مُردَگ ھمنچؤ زیت تر بیت کنت؛ کل کنگ بہ بیت"۔
شھسوار بے سدّین حالتےءَ وتی چکّ جسدءِ گورا ملاءِ گاڑیءِ پشتا نشت، تچکا قبرستانا شت أنت۔ چکّءِ جنازہ إش وانت و پدا کلّ إش کت۔

ظھرءِ وھدا شھسوار دیم پہ دوراھی رؤکین راہءِ سرا گاڑییےءَ سوار بیت۔ دوراھیا أیر کپت۔ نین مغرب کزا أت، تھاری مانشانگا أت۔ بلے شھسوارءَ راہ بُرّگی أت۔ آ رھادگ بیت۔ شپئپ، کور، ڈوک و ڈلان ترَپـِنز وران بیت۔
دو روچ أت دپارے وراک ئی نہ وارتگ أت۔ واک ئی ھلّتگ أت۔ بلے چہ وردنءَ دل پُرّ أت۔ أگر نہ شپئپ دپان بلوچانءِ مچ ھست إتنت، گوَر رنگ شدیگین لاپےءِ سیئر کنگءِ لایق إتنت۔
شھسوارءِ مغز چہ ھر ڈولین جَوَڑگان پرّ أت۔ پولیسءِ شپیپاگانءِ سوچک مارگ نہ بیگا إتنت۔ ألبت ٹپ وتی جاھا ھازگ إتنت۔ خونءِ پولنگ پشکءِ سربُرا درا إتنت.
آ دلا جوڑ إت کہ گون کُجا دپا پری گلءَ بہ گشیت کہ رھول ئی کل کتگ و آتکگ۔ "مولک وتی براتءِ جُستا کنت چے جواب ئی بہ دیان۔ ھردین نوری نہ گشیت کہ منی لا لا تو کجا رنبیئنت!"
ھمے جوڑگان آئی نادلگوش کتگ أت۔ آئیا أندازہ نہ بیگا أت کہ گون چونین رواجےءَ رَوَگا أت۔ أنگت شپ تھار أت کہ آ وتی لوگا سر بیت۔

پری گل شپءِ مزنترین بھر بے وابیا گوازینتگ أت۔ نوکی دل ئی ھُبینگ شتگ أت۔ شھسوار ھم ھمے واھگا دلا دارگا أت کہ لوگا سربیگءِ درگتا آئیا کس مہ گندیت، پرچا ھچ جواب آئیا پہ دیگا نیست أت۔
شھسوار نرم نرما کِلّہءِ کشا تگردءِ لمبا دستا سرا کت أنت و نشت۔ آئیا سما نہ أت کہ ھیسگارگا أت۔ ھیسکارگان پری گل چہ وابا پاد کت۔
" نوریءِ پت؛ تو ئے؟" آئی چہ وابا پاد آیگءِ درگتا کلّہءِ لمب لیئٹینت و درايگا لگت۔
"شھسوار منی چگ کج إنت؟ رھول إت کجا رنبیئنت؟ تو پرچا ھیسکارگا ئے؟" پری گل یک نیمگے جُست پہ جُستا أت و آنگو دیم پہ کندیلا روگا أت کہ وٹـّا بُرز بہ کنت و شرتر بہ گِندیت۔
شھسوار دلا ھنچوش گوندو دیگا أت "چہ بشانه تا کندیلا روگءِ دوئین گام سالانءِ سفر بہ بات أنت۔ شاید نتا وھدی منا گال پہ إے ماتءِ جوابان دیگا بہ رسیت"۔
ألبت شھسوارءِ گوَندو پیلو نہ بیت۔ رسگا پری گل کندیلءِ وٹ بُرز کت۔ روشنائی تالان بیت۔ روشنائیا شھسوارءِ دلءِ ھازگین ٹپ کدینت أنت۔ آئیءِ ھیسگارگ تروند بیت أنت و أرس لیمپ ترّ إت۔ أبید چہ واھگا آئیءِ دپا آتک " پری! چکءِ بٹ من وارت أنت"
پریءِ چیئتک رُست أنت۔ مرد وجن ھم گٹـّیا گریوگا لگت أنت۔ چون باما دات! کندیلءِ گاسلیئٹ کدی کٹـّت أنت! چک چے وھدا پاد آتک أنت! ھمساھگ کئے سھیگ کت أنت! إیشان سما نہ بیت۔
ولی وتسرا لھتے تگرگ آرت۔ کاپرءِ چیرا چيئر گپت۔ شھسوار کاپرءِ چيرا نندارینت۔ جنین آدم توپین لوگا روگا إتنت۔

پرسءِ پترا نندگا شھسوارءِ ھفتگ سرجم بیت۔ بلوچ گش أنت ھمساھگ بزان أنبءِ ساھگ؛ إے دورانا ولی پہ شھسوار أنبءِ ساھگے أت۔ آئی أبید چہ کسےءِ سِکینا شھسوارءِ برنج آپ دیان کت أنت۔ وتی جندءِ کاران کشا گيشینان کنگءِ سببا وھد ئی پہ دربندءِ مچانءِ چارگا نہ رست۔
چکءِ بیرانیءِ ھشتمی روچا شھسوار دل ھاٹیئنت و پہ کشار، و مچّانءِ حالا گرگا تــَتـّـَران بیت۔ برنجءِ چارگا رند دیم پہ دربندا شت۔
دربندءِ مچ ئی که دیست أنت؛ زمین چہ پادانءِ چیرا دیر بیت، آسمان آئیءِ سرا کپت۔ کش گورءِ کوہ گشیگا لمبگا لگت أنت۔ گندیت ھچ پشت نہ کپتگ۔ پھکین مچانءِ یوکا گوَلپش پشت کپتگ إتنت۔ ھوشان یک پپوکے ھم گندگ نہ بیت۔ پھک پسان وارتگ إتنت۔
"بھت کہ نہ کنت یاری چہ کےءَ گلہ و زاری"؛ شھسوار دلا بژنے وارت پدا شیطانءَ لعنتے دات ئی و کش گورا شوھازا لگت۔ چے شوھازیگ أت، آئی وت نہ زانت، بلے درگيجگی أت۔ عذرے در گيجگی أت۔ غمانءِ بار پہ آئی باز إتنت۔ آئیءِ کوپگان زور نیست أت کہ إیشان یوکا داشت بہ کنت۔ گون کسےءَ درد بھر کنگي إتنت۔
دلا چہ وت جُستا لگ إت۔ "کے بیت کنت، منا گون کسا دشمنییے وا نیست إنت۔ گون من پرچا زوراکیءِ سرا زوراکی بیگا إنت۔ کےءَ وتی پس چو بے رحمیا سرا داتگ أنت و منی سالانءِ جفا و امید گون خاکا ھؤر کتگ أنت۔ ھر کس بیتگ خدا چہ إیشیا تینـّے دلا دیات۔ دیم ئی سیاہ بات۔ سکامات مہ گندات"۔
ھمے جوڑگان گيڑا أت کہ دربندءِ دَپ گوَرا سر بیت۔ گندیت کینگيءِ شپانک بے غمیا نِشتگ کوپچَوے گون إنت ئی و بوھلیگ ورگا إنت۔ رمگءِ لھتے پس ھمدا پشت کپتگین سئے چارے بن مچّانءِ ھوشان سر رتکگ أنت۔
" بچہ! إے توے؛ وتی دیم إت سیاہ کتگ۔ منی سالانءِ جفا إت آدرہ کتگ! ترا أگر لج نہ بیتگ، دلا رحم نیاتکگ، بلے چہ وتی خداءَ بہ ترستین ئے! پہ من تو ھچ پشت نہ گپتگ کہ ترا خدا جستان بہ کنت! تو پہ من ھچ پشت نہ گپتگ"۔ شھسوار یکـّین گینـّا وتی دلءِ لھڑین پاھارانءِ باپ درشان کت أنت۔
پہ پارانءِ جندا درشان کنگا واک خاک پشت کپتگ أت! چکّءِ زوالیا آ پروشت پرؤش أت۔
شپانکءِ دیما شھسوارءِ گپ گشیگا چؤ کہ لاپءِ گواتےءَ إتنت کہ گون قدرتءِ گواتا ھمراہ کائناتءَ تالان بیت أنت۔ گون ھامگین دپے درّائینت ئی "منا کینگیءَ گشتگ کہ رمگا تئی مچّان سرا بہ دیان۔"
أولا شھسوار دلا لیکگا أت کہ إے شپانکی ناسرپدییے بیتگ۔ إیشیءِ شکایتا کھداءِ گورا بران۔ آ ھندءِ راھبندانءِ ردا فیصلوے کنت و لھتے پس چہ کینگی پہ تاوانء پر کنگا پچ گریت منا دات۔ نین کہ سرپدی رست کہ إے پہ زانتین پندلے إنت، آئی حیرانیءِ کورچاتےءَ کپت۔ گون سُتکگین دلے جُست ئی کت "کینگیءَ چے ویلے گپت۔ آئیءِ مَتا ھمنچو مجگ پَشت نہ کپتگ کہ بہ زانت خدائے ھست۔ زانان شمارا خداءِ ترس مان دلا نیست۔ منی سال و ماھانءِ کٹ شما چؤ آدرہ کت۔ ھش شمارا خدائی قھرے کپات"۔
شھسوارءَ خیال آتک، آخر چے فائدہ۔ نین وا جیڑہ گون بَد رَد نہ گيشیت۔ یوکا شرّین عالمے‏ءِ دیما شریعتے منی تاوانا پُر کت کنت۔۔۔
"ناکو!۔۔۔" شپانکا گشئے شھسوارءِ خبر ھچ نہ إشکت و گالائت "۔۔۔ کینگي گشیت إے جاھا کہ شما دربند بستگ و مچ کشتگ آئی پیرکے إنت؛ آئی پیرک سئے ماہ آ پشت گورا بلوچیءَ نشتگ"۔ شپانکا کوہ بنءِ ڈنپادءِ نیمگا إشارہ کت و گشت۔
" کینگی گشیت إدا ترا دربند بندگءِ حق نہ بیتگ، نے کہ مچ کشگءِ"۔ شپانکا وتی خبر آسر کت۔
إے گپانءِ إشکنگا شھسوارءَ بیرے سرا کپت۔ "پروردگار ترا و کینگیءَ گچّل کنات۔ پرچا چشین نہ بیتگین کن إت؟ من تا پنچ سال و نیمےءَ إے دربندانءِ سرا جفا کشّ إت۔ شمارا تپا نہ گپت۔ نین کہ منی جھدءِ بروردان ورگءِ وھد رسگی أت شمارا سما بیت!" شھسوارءِ دپا ھر تھلین گالے کہ آیگا أت؛ درشان ئی کت أنت۔
"ناکو شھسوار پہ إے خبرا کینگیءَ میار نیست إنت۔ ملا ڈومکءَ آئی سرّینتگ"۔ شپانکا شھسوارءِ ٹپانءَ سرا واد چنڈ إت۔

إے گپءِ إشکنگا رند شھسوار زھرا زھر دیم پہ میتگا رھیئج گپت۔ تا چہ کینگی و ملا ڈومکءَ جست بہ کنت کہ کجا حق و شر إے گواھیا دات کنت کہ خدائی شیئپ دپا پہ سئے ماھا کینگیءِ پیرکءِ نندگا نماسک آئیءِ واھند إبیت!
اودا سر بیگءِ درگتا آئی ملا ڈومک مانترّينت "ملا! شما إے چے نہ بیتگین کنگا إت!؟ یک نیمگے منی تالهءَ منا یلہ دات و منی ھردسالین بچّ زوال بیت۔ إنگو کینگی منی سالانءِ زحمتءِ بروردءِ واھندیا دعوا دار إنت!"
ملاءَ زانت کہ إے آسءِ روک کنوک ھما أت۔ ألبت پرچا جیڑوا وتی سرا بہ زیریت۔ آئیءِ کار أت آسءِ روک کنگ، آسءِ تھا هما به سُچ أنت که فائده إش رسیت۔ پمشا گون نرم و مکـّارین گالوارےءَ جواب ئی ترّینت "ھو شھسوار! کنیگی منی گورا آتکگ أت۔ آ سک گرم گپتگ أت۔ پہ تئی مچانءِ ماندارگا لانکارتگ أت ئی۔ من آئی سھڑینت و سرکچ دات کہ شما دوئین مسلمان إت۔ پہ حق و شر وتی أڑا گيشین إت۔ منی سوجانءِ سببا گینگی مھتل بیت"۔
پدا وتی منـّا شھسوار ئی دل أڈی دات "تو وتا دل وارگ مہ کن۔ من ملا شیردلءِ گورا وھد گران۔ آ شرّین قاضییے۔ شریعت کن إت۔ شریعت حقا حقدارا دات۔
شھسوار شریعتءِ نام إشکت، گڈا زانت ئی نین کہ خبر چہ خلوتا گوستگ، شریعت یکین در إنت کہ اودا آ پریات کت کنت۔ شریعتےءَ کہ نامدارین قاضی ملا شیردل بہ برّیت، ألّما قران و سنـّتءِ رھبندانءِ ردا إبیت۔
دو روچا رند میتگےءَ کہ چک پہ وانگا شت أنت، آ پہ شریعتا سرجم بیت أنت۔ دو روچ ھنچونائیا ھچ نہ أنت۔ بلے پہ کسےءَ کہ آئی مال متاہ چو دست دپی کتاچا مان ھساربندے درنگ بہ بیت و رستر کش گورا پہ آئیءِ جونءِ ورگا ودارا بہ بنت؛ چہ سالان کمتر نہ إتنت۔
ظھرءِ نماز بیت۔ شھسوار وتی دلءِ جھلانکیا چہ خداءَ إنصاف لؤٹ إت۔ پدا شھسوار ملا شیردلءِ دست گپت أنت، پشتکائی شت؛ یک گوَرا نشت۔
کینگیءَ گون نمازءَ کار نیست أت، ملا ڈومک نامءِ ملائے أت و کھدا ھم عبادتءِ پڑا چہ آوان دیما تر نہ أت۔ پمشا سئین چہ نمازءَ رند مسیتا پُترت أنت، ملا شیردلءِ دست إش کپت أنت و پدا پراہ پراھا دیوانءِ دلگاھا نشت أنت، وکمرزانی إش بست۔

ملا شیردل توار جت "بارین 'مدعا و مدعا الیہ' (دوئین دینکار) آتکگ أنت؟"
"جی ھو!" کھدا ءَ وتی کماشی پیش داشت و ملاءِ پسّو دات۔
"دگہ کسے آیگی إنت"۔ ملاءَ دومی جست کت و دود ئی آسر کت
ڈومک أگر ملائے نہ أت، بلے چہ نیم ملاءَ کمتر ھم نہ أت۔ آئی پرچا دیوانءِ دیما وتا ظاھر مہ کنت و مردمانءِ تھا وتی وتگڑین کماشیا مہ منـّینیت! پمشا پہ دومی جستءِ پسّوا کھدا ئی موہ نہ دات و درّائینت ئی " پھک ھمدا أنت، واجہ!"
ملا شیردل وتی کمرزانی بؤتک، یک کونڈ بیت، بسم اللہ ئی وانت و چہ إیشی رند دو سئے آیت ئی تلاوت کت، پدا شریعت ئی بندات کت۔
ملا: شھسوار تو تنکول زئےءِ سرا دربند بستگ؟
شھسوار: جی واجہ!
ملا: دوصد بن مزاتیگ أنت کہ تو کشتگ أنت؟
شھسوار: ھو واجہ!
ملا: راستے؟
شھسوار: جی واجہ ھنچوش إنت!
شھسوار دلا سَدِّک أت کہ آ مالءِ واھند إنت و مروچی إنصاف إبیت۔
ملاءَ دیم کینگیءِ نیمگا ترّینت و گشت ئی " کینگی تو دعوا دارئے کہ تئی پیرک پشتءِ ڈنپادا نشتگ؟
کینگی: جی واجہ! إیشیا ھر کس زانت کہ چل سال ساریا منی پیرک پرّین سئے ماہ ھمودا بلوچیءَ نشتگ۔ جاگہ أنگت منی پیرکءِ ڈواریءِ ناما زانگ إبیت۔ ھمے زئےءَ کہ شھسوارءِ بستگین دربندءِ سر گورا إنت، منی بلّوکءِ شُشت شؤدءِ جاگہ بیتگ۔ چہ ھمودا آئی مَشک پُر کتگ۔۔۔" شھسوار وتی داستانا دپ مان دپ دیان، روان أت۔
"۔۔۔ پہ حق و شرع إے جاگہ منی إنت"۔ کنیگی گپ سرجم کت۔
ملا: (کموکے فکر کنگا رند) کینگی تو زانئے إدا سوگند اوشتیت۔ سوگندءِ ورگ لیئب نہ إنت۔۔۔
کینگی پہ ھمے خبرءِ إشکنگا بے صبر أت۔ ودار ئی کت نہ کت کہ ملا وتی نصیحتانءِ دراجکشین دفترا درشان بہ کنت؛ گشگا لگ إت " ھو من زانان ناحقین سوگندءِ ورگ گران إنت۔ من پہ حقان۔ من خداءِ پاکین کلامءِ سوگندا وران کہ منی پیرکءِ ڈواری ھمودا إنت۔۔۔ منا قران بہ جنت أگر دروغ بندگایان!"
کنیگی ودار نہ کت کہ ملا وتی وڑا آئیا سوگند بہ دات۔ دلا فکرا أت 'چؤ مہ بیت کہ گالانءِ چھر بیروا ملا وتی إرادوا بہ مٹـّینیت و سوگندءِ شرطا دیر بہ کنت'۔ آئی بازین شریعتی دیوانان شتگ أت۔ سرپد أت کہ سوگند إیوکین راہ أت کہ آئیا وتی أڑءِ چارک بہ رسیت۔ أگر نہ آئیءِ سر کن و پـِر کنءَ یوکا یک ھپے پہ کارأت۔

کینگیءِ بھتا یاری کت۔ ملاءَ مردمانءِ دلگوش گون وت ترّینت و دیوانءِ تھا چست بیتگین چست إیرئی إیرموش کت۔
آئی درّائینت "واجھان! إے شرع کینگیءِ حقا برّگ بیت۔ کینگیءَ سوگند پر بیت، و آئی سوگند وارت۔ إے حسابا من قران و سنّتءِ راھبندانءِ ردا گشگ لوٹان کہ تنکولءِ دربند و اودا کِشتگین مچانءِ نیم کینگیءَ رسیت۔ نیم إش شھسوارئے إنت، چیاکہ آئی باز جفا کشّتگ۔ جفا کشءِ حقـّا ورگا خدا ھچبر راضی نہ بیت"۔
پدا ملاءَ دست چست کت أنت و دعا لوٹ إت "أے پروردگار! عزت و ذلت دیوک توئے۔ کسےءَ بادشاھی و دگرےءَ بزگی دیوک تو وت ئے۔ مئے گناھان بہ بکش و مارا وتی رحمتانءِ چيرا جاہ بہ دئے"۔
چہ إیشی رند ملاءَ شھسوار ھکـّل کـُت کہ کینگیءِ دستان بہ گِریت۔ شھسوار دلا فکر کت 'ساد ھما جاھا سدیت کہ بارگ تر إنت'۔ گون نادلکشّی پاد آتک و کینگیءِ دست ئی گپت أنت۔ مردم شنگ شانگ بیت أنت۔
برّتگین شرعا شھسوار پیلوشتگ أت۔ آئیءِ دیما ھزار رنگ آرتگ أت۔ سیاہ و سھر ترّگا أت۔ دلا أبید چہ جوڑگ دگہ چے ھست أت؟ نین پھک خداءِ سرا ھِلّگی أت۔
مان دلا ھمنچو گشت ئی "إے پیمین زند ظاھرین نہ بیتگین من نہ إشکتگ! توبہ؛ توبہ! خدا إیشیا جستان ضرور کنت"۔
گون ھمے اُمیدا کہ خدا جُستان کنت۔ شھسوار دیم پہ وتی میتگا رھادگ گپت۔
اولی بھر
Rights reserved by www.balochinews.com

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر

وتی کلوا چێرا نبیس إت